ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΝΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ
Η ιδιαιτερότητα των αρχαίων θεάτρων δεν είναι ό, τι απλώς φτιάχτηκαν για να εξυπηρετήσουν τους δραματικούς αγώνες. Η ακουστική τους, η τοποθεσία, που επιλέχθηκε, ώστε να είναι επικλινής, τα υλικά, που χρησιμοποιήθηκαν, η ομορφιά του τοπίου αλλά και η λατρεία προς τους θεούς, που εκφράστηκε μέσα από το θέατρο είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που διαμόρφωσαν τους αρχαίους Έλληνες, που έδωσαν τα φώτα τους σε όλο τον κόσμο, αποδεικνύοντας ότι το Εμπόριο και η Τεχνολογία, όταν βαδίζουν σε κοινούς δρόμους με την Τέχνη και τη Φιλοσοφία και τον Αθλητισμό μπορούν να δημιουργήσουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Η ιδέα του θεάτρου, μέσα από τις αρχαίες τραγωδίες, τις κωμωδίες και τα σατιρικά δράματα, που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να μας συγκινούν και να μας διαπαιδαγωγούν, είναι ένα διαχρονικό μήνυμα τέχνης, διαπαιδαγώγησης και ψυχικής ευφορίας. Σ΄αυτό το πλαίσιο η νέα αναμνηστική σειρά των Ελληνικών Ταχυδρομείων, που κυκλοφορεί στις 8 Απριλίου 2020 αφορά σε πέντε γραμματόσημα που αποκαλύπτουν την πλούσια πολιτιστική, αρχαιολογική, ιστορική και θεατρική κληρονομιά της Ηπείρου. Γίνεται με τη βοήθεια του Διαζώματος, σε σχεδιασμό Ελένης Αποστόλου και παρότι αποφασίστηκε κι ετοιμάστηκε προτού ξεσπάσει η πανδημία του Κορωνοϊού, είναι μία μικρή πνευματική όαση, για να ονειρευτούμε και να ξεφύγει το μυαλό μας, από την ταλαιπωρία και τ’ ανθρώπινα δράματα, που ζει ο πλανήτης σήμερα. Για οποιονδήποτε Ηπειρώτη, δε, είναι μία απόδειξη ότι η Ήπειρος ήταν διαχρονικά πρώτη στα γράμματα, στις τέχνες και τα… θεάματα. Τα, δε, Αρχαία Θέατρα Κασσιώπης και Αμβρακίας δείχνουν τη διαχρονική συνέχεια των σχέσεων, ανάμεσα σε Ηπειρώτες και Αιτωλοακαρνάνες. Αποτυπώνουν έτσι δεσμούς διαχρονικούς, εμπορικούς και οικογενειακούς, που αποτυπώθηκαν και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, που οι γάμοι δεν ήταν προϊόν εξωγαμίας, σε γάμους πολιτών, ανάμεσα σ΄ αυτές τις περιοχές.
Σ’ αυτά απεικονίζονται:
*Το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης (1€), που υπήρξε αναπόσπαστο τμήμα του πανελλήνιου ιερού της Δωδώνης. Σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από την τωρινή πόλη των Ιωαννίνων, παραμένει ένα από τα σπουδαιότερα αρχαία θέατρα της χώρας μας, χωρητικότητας περίπου 17.000 θεατών. Υπολογίζεται πως δημιουργήθηκε γύρω στον 3ο αιώνα π.Χ. επί βασιλέως Πύρρου (292-272 π.Χ.) και φτιάχτηκε από ασβεστόλιθο. Παρότι δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, στην περιοχή διοργανώνονταν εκτός από δραματουργικοί κι αθλητικοί αγώνες, κάθε τέσσερα χρόνια, προς τιμήν του Δία, ενώ με την κατάληψη των Ρωμαίων, το αρχαίο θέατρο μετατράπηκε σε ρωμαϊκή αρένα, που αφορούσε σε άγρια θηρία, μετατρέποντας ένα χώρο διαχρονικού πολιτισμού, σε κατάντημα αρένας θηριομαχιών.
*Το Αρχαίο Θέατρο Νικόπολης (2€), ένα από τα εντυπωσιακότερα μνημεία της Ελλάδας και σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, κατασκευάσθηκε στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ. μαζί με άλλα δημόσια κτήρια της πόλης. Η Νικόπολη μόλις λίγα χιλιόμετρα έξω από την τωρινή πόλη της Πρέβεζας είναι από μόνη της ένα τεράστιο αρχαιολογικό και βυζαντινό πάρκο, ενώ τα πανέμορφα δάπεδα εντυπωσιάζουν και τους πιο δύσκολους επισκέπτες. Το Αρχαίο Θέατρο Νικόπολης λειτουργούσε κυρίως κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων, αγώνων που είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα και τελούνταν προς τιμή του Απόλλωνα. Μάλιστα, κατάλογοι ακτιονικών, που έχουν βρεθεί στο τέμενος του Απόλλωνα, αναφέρουν ότι στο θέατρο πραγματοποιούνταν αγώνες ποιητών, σοφιστών, κωμωδών, τραγωδών, κηρύκων, σαλπιγκτών, κιθαριστών, φωνασκών, αυλητών και παντομίμων ενώ είχε τη δυνατότητα, όταν γίνονται καταιγίδες οι θεατές να καταφεύγουν σε στοά!
*Το Αρχαίο Θέατρο Κασσώπης (0,50€) στο βορειοδυτικό άκρο της Ακρόπολης της Κασσώπης με την πανοραμική θέα προς τον Αμβρακικό κόλπο, το Ιόνιο Πέλαγος και τα Ακαρνανικά όρη, κατασκευάστηκε επίσης από ντόπιο ασβεστόλιθο. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ως προς τα τεχνικά του χαρακτηριστικά ενώ υπολογίζεται πως η χωρητικότητά του ήταν για 5.000 έως 6.000 θεατές.
*Το Αρχαίο Θέατρο Αμβρακίας (2,5€) που είναι το μικρότερο από τα θέατρα που έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα κοντά στον Άγιο Κωνσταντίνο, σε μικρή απόσταση από ναό του Απόλλωνα. Το λιλιπούτειο θέατρο κι αυτό από καλής ποιότητας ασβεστόλιθο εικάζεται πως χτίστηκε περί τα τέλη του 4ου έως τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. κατά την περίοδο της βασιλείας του Πύρρου. Το αξιοπερίεργο στοιχείο είναι ότι δεν κατασκευάστηκε σε βουνοπλαγιά, όπως συνέβαινε συνήθως αλλά έγινε επιχωμάτωση. Εξ ίσου σημαντικό γεγονός για τους αρχαιολόγους, που έκαναν την ανασκαφή, είναι ότι δεν είχε θέσεις για τους επισήμους.
*Το Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων (0,10€), που κτίστηκε στην πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας και πολλά εδώλιά του φέρουν επιγραφές με ονόματα δεν έχει επαρκώς μελετηθεί ακόμη. Χτίστηκε στην περιοχή Γιτάνη του σημερινού δήμου Φιλιατών με κύριο υλικό τον λευκό ασβεστόλιθο. Η περίοδος κατά την οποία κατασκευάστηκε φαίνεται να ήταν γύρω στα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ., οπότε και βλέπουμε μία γενικότερη άνθηση στην Ήπειρο της πολιτιστικής δραστηριότητας. Παρότι είναι σε εξαιρετική τοποθεσία, από άποψη φυσικής καλλονής, το θέατρο ταλαιπωρήθηκε και χρειάζεται οπωσδήποτε να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυσή του, εξαιτίας της γειτνίασης με τον ποταμό Καλαμά (Θύαμις, κατά την αρχαιότητα).
Σειρά εν καιρώ καραντίνας
Η πρώτη σειρά γραμματοσήμων, που εκδίδουν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία για το 2020 καταγράφεται, ως η πρώτη που κυκλοφορεί, στην χώρα μας, σε συνθήκες παγκόσμιας πανδημίας και αυστηρής καραντίνας, ενώ τα λευκώματα αφορούν είναι προς 23€ ανά τεμάχιο. Η σειρά αυτή είναι σαφώς, μία ανάσα για τους φιλοτελιστές αλλά ταυτόχρονα και μία αναγνώριση των τόπων και των ανθρώπων της Τέχνης, που δυστυχώς αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε αδυναμία ακόμη και για τ΄ απαραίτητα, αφού δεν είναι όλοι οι ηθοποιοί ή οι σκηνοθέτες καλοπληρωμένοι, ενώ το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό δεν έχει συχνά ούτε την πρόσβαση στα μίντια για να διαμαρτυρηθεί. Οι αφανείς ήρωες του θεάτρου μπορεί να μη ζουν το χειροκρότημα, που θρέφει ηθοποιούς και σκηνοθέτες, αλλά κάνουν ό, τι μπορούν, για να δουλέψει στην εντέλεια, η πρώτη μέχρι κι η τελευταία σκηνή. Κι ενώ γνωρίζουμε πολλά για τον ρόλο των αρχαίων συγγραφέων, των ηθοποιών, της αρχιτεκτονικής, η γνώση μας, πάνω στις τεχνικές λεπτομέρειες των θεάτρων εκείνης της εποχής, παραμένει περιορισμένη. Η σειρά αυτών των γραμματοσήμων, πέραν του προφανούς, που αφορά στη γνωριμία με την πολιτιστική κληρονομιά της Ηπείρου, αποκαλύπτει και μία σειρά από διαφορετικές πτυχές και για την λατρεία, τους θεούς, τους αγώνες, που ελάμβαναν χώρα στην περιοχή και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί μέχρι σήμερα στο ευρύ κοινό, μουσικούς, δραματικούς αλλά κι αθλητικούς. Οι αρμόδιοι του ΕΛΤΑ ευχαρίστησαν το Σωματείο «Διάζωμα» για τη συμβολή τους, σε αυτή τη σειρά γραμματοσήμων. Η κυκλοφορία τους την Τετάρτη 8 Απριλίου 2020, αποκτά έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, διότι οι άνθρωποι των Ελληνικών Ταχυδρομείων έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, σε συνθήκες κρίσης, εξυπηρετώντας τις ταχυδρομικές ανάγκες της χώρας, εφοδιάζοντας επαρκώς το δίκτυό τους με γραμματόσημα και καλύπτοντας τις ανάγκες και των συλλεκτών.
